Familie

Goed toneel van d’Ye in ‘Familie’

De Edamse toneelvereniging D’Ye is met het stuk ‘Familie’ van Maria Goos weer eens boven haar eigen gemiddelde uitgestegen. De toneelvereniging is op zoek gegaan naar haar maximale mogelijkheden en met het neerzetten van een “kijk, huil en glimlach stuk”, zoals voorzitter Erik Vlugt het in het programmaboekje typeert, heeft de toneelvereniging afgelopen zaterdag bewezen dat ze goed afwisselend toneel kan maken. De spelers hadden de moeilijke opdracht om in een stuk langs elkaar heen te praten, en zodoende de werkelijkheid van het dagelijks leven in een niet zo gelukkig gezin tot uiting te brengen. Het gezin dat in het stuk centraal stond was een gezin zoals er zoveel zullen zijn, eentje waar het geluk ver te zoeken is en ruzie en cynisme elkaar afwisselen, galgenhumor en het elkaar regelrecht de waarheid zeggen aan de orde van de dag zijn. De schrijfster van de tragikomedie, Maria Goos, doet in een kort levensverhaal in het programmaboekje nog even duidelijk uit de doeken hoe zij als ongelukkig kind in zo’n gezin opgegroeid is.

Decor
Een moeilijke taak dus, die door d’Ye goed is opgepakt. Met een eenvoudig decor van een tafel met stoelen, een bank en een kastje werd een werkomgeving voor de hele avond neergezet. De decorwerkers en belichting slaagden er in om met goede wisselingen van licht geluid en het aan en uit doen van de kerstverlichting de kijker mee te nemen naar situaties in het vakantiehuis, waar het stuk zich voornamelijk afspeelde of er buiten. Mooi was aan het einde de subtiele sneeuwval in dit verband. De tijd van onverstaanbare spelers op het toneel is mede door de goede geluidsequipement van d’Ye gelukkig ook voorbij zodat van voor toch achter in de zaal het stuk goed visueel en akoestisch gevolgd kon worden.

Spel
En dan de spelers, die moesten natuurlijk het stuk maken en dat deden ze goed. Na een wat onwennige start waarbij de monologen enigszins opgezegd leken te worden, keerde al vrij snel de zekerheid terug en stuk voor stuk kwamen de spelers goed in hun rol. Vooral het echtpaar Sandra (Steffie van Montfort) en Nico ( Ed Koorn) kwamen als sterke persoonlijkheden naar voren door het vrije en krachtige spel van deze ervaren spelers. Toen Nico zich in een halfdronken bui dan ook helemaal moest laten gaan had je als toeschouwer het gevoel bij de situatie aanwezig te zijn. In deze fase van het stuk was het tempo ook goed aanwezig, geen moment was er sprake van onnodig rusten zodat de kijker goed betrokken bleef bij de ontwikkelingen. Samen met de lichaamstaal die in de eenvoud van een dergelijke voorstelling zo belangrijk is kwam het stuk geheel tot leven en door de opgescroefde dramatiek werd een mooie spanning opgebouwd. Al met al een mooie toneelavond die weer eens laat zien hoe groot een klein lokaal toneelgezelschap naar voren kan komen als ze af en toe eens aan het topje van de polsstok gaan hangen. Ook al zo’n uitdrukking van voorzitter Erik Vlugt die zijn gezelschap samen met regisseur Hans Keijzer tot mooie hoogte heeft geleid.
Stadskrant, Siem Kees Slegt

d’Ye brengt ‘Familie’ indrukwekkend

Foto: Marco Bakker

Toneelvereniging d’Ye is de eerste amateurgroep die ‘Familie’ op de planken brengt. Nog geen jaar geleden werd het stuk gespeeld door ‘Het Toneel Speelt; de op deze voorstelling gebaseerde film werd onderscheiden met een Gouden Kalf voor beste televisiedrama.
Het stuk gaat over de familie Tegenkamp. Vader Jan en moeder Els hebben hun kinderen met aanhang uitgenodigd voor een wintersportvakantie in een Zwitsers chalet. Els is ernstig ziek en als herinnering wil Jan de hele familie nog een keer bijeen hebben. Maar of dat nou zo’n goed idee is.

Dochter Bibi en haar man Von hebben helemaal niks en worden door broer en schoonzus gezien als losers. Von is schrijver met een heel slecht lopend boekwinkeltje en daarnaast is hij ook nog eens aan de drank. In tegenstelling tot zijn zwager Nico kan hij het ogenschijnlijk best vinden met zijn schoonouders. Als hij zijn drankje maar heeft, vindt hij alles best. Ben Kuene was heel geloofwaardig als de zich niet druk makende Von die het sarcasme van Nico, loslippig geworden door de gluhwein gelaten over zich heen laat komen. Opvallend is dat hij, na het barbezoek toch het gevoel heeft een vriend gemaakt te hebben. En zijn uitspraak is: ‘Ja, je bent wat je denkt dat ze over je denken’. Zijn vrouw Bibi (een prachtige rol van Pauline Kuenen) legt graag de tarotkaart en houdt van masseren. Ze krijgt al uitlsga bij het idee een paar dagen samen met haar broer en schoonzus te moeten doorbrengen. Die twee zijn verbaal heel bepalend en de sfeer is meteen al om te snijden. Ed Koorn was helemaal in zijn element als zoon Nico. Hij is een man die altijd bezig is met de koersen en heeft voor een vermogen aan skispullen gekocht. In de bar laat hij zich gaan, maar zijn openhartigheid is maar tijdelijk. De confrontatie met zijn moeder gaat hij zeker niet aan. Zij was voor hem geen goede moeder. Dat ze nu ernstig ziek is, doet daar niets aan af. Waarom was ze niet gelukkig met hem? Zijn conclusie is: wij houden als familie niet van elkaar en dat is verschrikkelijk. Steffie van Montfort speelde zijn vrouw Sandra met volle overtuiging. Ze is dan wel met vakantie gegaan, maar haar gedachten zijn constant bij het thuisfront waarmee ze druk telefonisch contact houdt. Zij wil in ieder geval proberen het een aantal dagen zo gezelig mogelijk te maken. Vader Jan (en gedegen rol van Rob de Wijn) heeft de vakantie georganiseerd en ze zijn gekomen met de bedoeling het niet over de naderende dood van moeder Els te hebben. Wil Heerland was overtuigend als moeder Els die niets uit de weg gegaan is. Haar hele leven is alles altijd het verkeerde moment geweest. Zij heeft voor haar familie nog een verrassing, maar of zij dat ook zo zien? Vader Jan herinnert zich noh hun eerste ontmoeting; hij hield meteen van haar en hijwil dat de kinderen aardig voor haar zijn. Trouwens ook voor hem.

‘Familie’ is een stuk over wanhoop en verlangen naar liefde en geborgenheid. Heftige emoties worden afgewisseld met humor. Een beklemmend stuk over een beladen onderwerp waarin de dingen bij de naam worden genoemd. Regisseur Hans Keijzer kan tevreden zijn. Er is duidelijk hard gewerkt aan dit stuk en dat is te zien en te horen. De tekstkennis is formidabel en het spel overtuigend.
NNC, Annet Zevenhek

Uitgevoerd: November 2001
Spelers: Wil Heerland, Rob de Wijn, Pauline Kuenen, Ben Kuenen Steffie van Montfort, Ed Koorn
Regie: Hans Keijzer
Licht & Geluid: Maarten Groot, Mink Broeze
Kleding: Carla Kienhuis
Decor: Henk van Montfort, Jochem Hermanides, Arthur Karsten, Arjan Buijten, Marco Wolfel